Zgodnie z kompetencjami Inspekcji Transportu Drogowego wynikającymi bezpośrednio z ustawy o transporcie drogowym i ustawy o drogach publicznych w zakresie uregulowanym w tych ustawach oraz w ustawie o czasie pracy kierowców, o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych, o odpadach, o ochronie zwierząt, o ruchu drogowym, o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia a także wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych i wspólnotowych dotyczących przewozów drogowych - działania kontrolne w pierwszym półroczu 2009r. prowadzone były na drogach oraz w siedzibach przewoźników.
W okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2009 roku inspektorzy Wojewódzkiego Inspektoratu Transportu Drogowego przeprowadzili ogółem 4.088 kontroli drogowych, w tym 1.494 pojazdów należących do przewoźników krajowych i 2.594 pojazdów przewoźników zagranicznych oraz dokonali 44 kontroli w przedsiębiorstwach. Wydano 660 decyzji administracyjnych na łączną kwotę 1.713.750,- zł.
Ponadto dokonano 411 ważeń pojazdów, w tym 255 pojazdów należących do przewoźników krajowych i 156 pojazdów przewoźników zagranicznych, wydając 95 decyzji o nałożeniu kary pieniężnej na kwotę 215.140,- zł, w tym w stosunku do przewoźników krajowych na kwotę 199.900,- zł.
Jednocześnie nałożono 868 mandatów karnych na łączną kwotę 186.420,- zł, oraz skierowano 21 wniosków o ukaranie kierowców do sądów grodzkich. W wyniku stwierdzenia złego stanu technicznego pojazdów zatrzymano 53 dowody rejestracyjne.
Ze względu na specyfikę oraz konieczność zapewnienia bezpieczeństwa uczestnikom ruchu drogowego, przewóz osób w działaniach kontrolnych w okresie pierwszych sześciu miesięcy 2009 roku traktowany był priorytetowo. Skontrolowano w tym okresie 541 pojazdów przewożących osoby co stanowi 13,23 % ogólnej liczby skontrolowanych pojazdów. Doprowadziło to do wydania 38 decyzji administracyjnych, w tym 27 dotyczących przewoźników krajowych i 11 zagranicznych, na łączną kwotę 93.950,-zł. Wydano przy tym 62 mandaty na kwotę 10.400,- zł, oraz zatrzymano 36 dowodów rejestracyjnych.
W ramach ogólnopolskiej akcji "Bezpieczny Autokar" poddano kontroli 259 pojazdów krajowych oraz 31 zagranicznych, wydano 18 decyzji administracyjnych na łączną kwotę 25.250,-zł. W ramach akcji wydano również 62 mandaty karne i zatrzymano 19 dowodów rejestracyjnych.
W ramach akcji „GIMBUS" skontrolowano 38 pojazdów dowożących dzieci i młodzież szkolną do szkół. Wynikiem tych kontroli było nałożenie 1 decyzji administracyjnej oraz 1 mandatu karnego.
Kontrola taksówek w ilości 61 pojazdów skutkowało wydaniem 2 decyzji o nałożeniu kary.
Poddano kontroli 480 pojazdów na okoliczność posiadania przez przewoźników zezwoleń na wykonywanie przewozów regularnych w krajowym i międzynarodowym transporcie drogowym osób stwierdzając w jednym przypadku brak zezwolenia.
Największa liczba naruszeń w zakresie przewozu osób dotyczyła czasu prowadzenia pojazdu, obowiązkowych przerw i odpoczynków oraz stosowania urządzeń rejestrujących samoczynnie prędkość i czas jazdy jak i postoju.
W ramach działań kontrolnych zmierzających do poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego ze szczególnym uwzględnieniem przestrzegania przez kierowców i przewoźników maksymalnych norm prowadzenia pojazdów, minimalnych przerw i okresów odpoczynków oraz kontroli przewozu towarów niebezpiecznych i odpadów inspektorzy skontrolowali:
- pod kątem przestrzegania przez kierowców i przewoźników maksymalnych norm prowadzenia pojazdów, minimalnych przerw i okresów odpoczynków - ogółem 3.943 pojazdy (w tym 1.353 przewoźników krajowych i 2.590 zagranicznych). W wyniku powyższego w 611 przypadkach zaistniała konieczność wydania decyzji o nałożeniu kary na łączną kwotę 1.057.100 zł.,
- 268 pojazdów przewożących materiały niebezpieczne, wynikiem czego wydanych zostało 38 decyzji o nałożeniu kar pieniężnych na kwotę 70.900 zł,
- 80 pojazdów przewożących odpady, które skutkowały wydaniem 23 decyzji administracyjnych o nałożeniu kary na łączną kwotę 51.150 zł,
W pierwszej połowie 2009 r. przeprowadzono kontrole drogowe pojazdów przewożących żywe zwierzęta, ukierunkowane na ochronę zwierząt w trakcie transportu. Kontrole te przeprowadzano wspólnie z Inspekcją Weterynaryjną, na mocy podpisanego w dniu 22 maja 2004 roku porozumienia pomiędzy Inspekcją Weterynaryjną a Inspekcją Transportu Drogowego. W wymienionym okresie skontrolowano 51 pojazdów przewożących żywe zwierzęta wydając 8 decyzji o nałożeniu kary.
W okresie sprawozdawczym wykonano również 116 kontroli warunków przewozu szybkopsujących się artykułów spożywczych wydając 21 decyzji o nałożeniu kary, a podczas przeprowadzonych kontroli drogowych inspektorzy wykonali 80 badań technicznych, m.in. 16 badań jakości paliwa, 23 zadymienia przy użyciu dymomierza oraz 28 przy użyciu wideorejestratora.